FLN 2025-26 LIST OF LEARNING RUBRICS

विषय: 2025-26 या शैक्षणिक वर्षात पायाभूत साक्षरता आणि संख्याज्ञान (FLN) कार्यक्रम लागू करण्याबाबत.

दिनांक - 21.05.2025

        विषय आणि संदर्भाच्या अनुषंगाने, राज्यातील प्राथमिक आणि माध्यमिक शाळांमधील सर्व विद्यार्थ्यांनी 2026-27 पर्यंत मूलभूत साक्षरता आणि संख्याज्ञान (FLN) मध्ये प्राविण्य मिळवावे हे उद्दिष्ट संदर्भ-1 पत्रात आधीच कळविण्यात आले आहे. त्यानुसार, राज्यातील सर्व डायट (DIET) FLN साध्य करण्यासाठी विविध कार्यक्रम आयोजित करत आहेत आणि सर्व शालेय मुलांना FLN प्राप्त करण्यासाठी शिक्षकांना मार्गदर्शन आणि सहाय्य प्रणाली प्रदान करून मुलांमध्ये FLN साध्य करण्यासाठी आणि प्रगती करण्यासाठी उपाययोजना करत आहेत. या संदर्भात, काही जिल्ह्यांनी गेल्या 2-3 वर्षांपासून सातत्याने उपाययोजना केल्याबद्दल त्यांची प्रशंसा करण्यात आली आहे. तथापि, काही जिल्ह्यांमध्ये अजूनही अपेक्षित प्रगती झाली नसल्याचे दिसून आले आहे.

        2025-26 या शैक्षणिक वर्षात FLN अधिक चांगल्या प्रकारे लागू करण्याच्या संदर्भात, संदर्भ-2 मध्ये NCERT द्वारे मूलभूत साक्षरतेसाठी 09 आणि संख्याज्ञानासाठी 08 असे एकूण 17 सुधारित अध्ययन निष्पत्ती (17 Lakshyas) तयार करण्यात आल्या आहेत. या अध्ययन निष्पत्तींवर आधारित 2025-26 या शैक्षणिक वर्षासाठी डायटमार्फत FLN कार्यक्रम लागू करण्याबाबत, जिल्हा, तालुका, क्लस्टर आणि शाळा स्तरावर आढळलेल्या सकारात्मक आणि नकारात्मक बाबी विचारात घेऊन शाळा स्तरापासून जिल्हा स्तरापर्यंत FLN कार्यक्रम लागू करण्यासाठी या पत्रासोबत मार्गदर्शक तत्त्वे, वार्षिक कृती योजना आणि विविध नमुने जोडले आहेत.

        जिल्हा स्तरावर उपनिर्देशक (प्रशासन) आणि उपनिर्देशक (अभिवृद्धी) यांनी FLN सेलद्वारे वार्षिक उपक्रम पद्धतशीरपणे लागू करण्यासाठी उपाययोजना कराव्यात. त्याचप्रमाणे, राज्यातील सर्व BEO आणि BRC यांनी त्यांच्या ब्लॉक आणि क्लस्टरमध्ये 100% FLN साध्य करण्यासाठी या परिपत्रकानुसार उपाययोजना कराव्यात. प्रत्येक महिन्याच्या प्रगती आढावा बैठकीत FLN ला अजेंडाचा एक भाग मानून प्रत्येक मुलाची प्रगती तपासावी आणि आवश्यक उपाययोजनांवर चर्चा करून कार्यवृत्त (नडवळी) नोंदवावे.

100% FLN साध्य करण्यासाठी प्रत्येक सल्लागार बैठकीत शिक्षकांसाठी आवश्यक 'इनपुट सेशन' आयोजित करावेत. FLN किट तयार करावे आणि अध्ययन निष्पत्तीनुसार कृती कार्यक्रम तयार करावेत. FLN साध्य केलेल्या शिक्षक/शाळांच्या कार्याची प्रशंसा करणारे प्रेरणादायी उपक्रम स्थानिक पातळीवर आयोजित करावेत.

    FLN साध्य करण्यासाठी आवश्यक साहित्य, लघुपट, अध्ययन साहित्य, सराव पत्रिका डायट, BEO आणि BRC यांनी तयार कराव्यात. FLN साध्य करण्यासाठी उपनिर्देशकांच्या कार्यालयाने आणि डायट अधिकाऱ्यांनी क्लस्टर दत्तक घ्यावेत.दरमहा क्लस्टरनुसार प्रगती जिल्हा स्तरावर तपासली जावी. हे सर्व आवश्यक उपाय योजून पायाभूत साक्षरता आणि संख्याज्ञान (FLN) कार्यक्रम प्रभावीपणे लागू करावा असे कळविण्यात येत आहे.

अध्ययन निष्पत्ती यादी -: 

क्र.सं.	अध्ययन निष्पत्ती संकेतांक	अध्ययन निष्पत्ती तपशील
पायाभूत अक्षरज्ञान अध्ययन निष्पत्ती (09)
1	1-O	वर्गात, लक्षपूर्वक ऐकलेल्या आणि पाहिलेल्या कथा, कविता आणि कृतींमधून अनुभव आणि भाषेचे निरीक्षण करतील आणि व्यक्त करतील.
2	2-O	प्रश्न विचारून आणि आवाजातील चढ-उतारांद्वारे संभाषणात अर्थपूर्ण प्रतिसाद देतील आणि इतरांना समजावून सांगतील.
3	3-O	कथा/कविता ओळखतील.
4	4-O	कथा/कविता/मुद्रित साहित्यामध्ये आढळणाऱ्या परिचित अक्षरांची पुनरावृत्ती करतील.
5	5-R	अक्षर आणि ध्वनी यांच्यातील संबंध ओळखून मुद्रित मजकुरातील परिचित शब्द (नाव/वस्तू) वाचतील आणि लिहितील.
6	6-R	पाहिलेल्या आणि ऐकलेल्या घटनांमधून अर्थपूर्ण शब्दांचे वाक्य तयार करतील.
7	7-R	वयोमानानुसार, चित्र वाचनाद्वारे ८ ते १० शब्दांपर्यंतच्या वाक्यांचा अर्थ समजून घेऊन परिचित आणि अपरिचित मजकूर वाचण्याचा प्रयत्न करतील आणि अर्थपूर्ण साध्या / सरळ वाक्यांमध्ये लिहितील.
8	8-W	चित्र/अनुभवाच्या आधारावर शब्द लिहितील आणि स्वतःचे विचार व्यक्त करण्यासाठी साध्या/सरळ वाक्यांची रचना करतील.
9	9-W	स्पष्ट उच्चारांसह ४ ते ५ साध्या वाक्यांमध्ये स्वतःबद्दल सांगतील.
टीप: O - तोंडी, R - वाचन, W - लेखन, N - संख्याज्ञान.

क्र.सं.	अध्ययन निष्पत्ती संकेतांक	अध्ययन निष्पत्ती तपशील
पायाभूत संख्याज्ञान अध्ययन निष्पत्ती (08)
10	10-N	वस्तू मोजतील आणि ९९ पर्यंतच्या संख्या ओळखतील/वाचतील.
11	11-N	वस्तूंच्या मदतीने आणि संख्याज्ञानाने ९९ पर्यंतच्या संख्यांची तुलना करतील.
12	12-N	दैनंदिन जीवनातील ९९ पर्यंतच्या संख्या वापरून बेरीज, वजाबाकी आणि ९९ पर्यंतच्या संख्यांची ओळख करून घेतील आणि मांडणी करतील.
13	13-N	गुणाकाराच्या संकल्पनेचा पुनरावृत्तीने बेरीज म्हणून उपयोग करतील आणि भागाकाराच्या संकल्पनेचा समान गट करून वाटणी करतील आणि २, ३, ४ च्या पाढ्यांची रचना करतील.
14	14-N	वस्तू त्यांच्या वैशिष्ट्यांनुसार जसे की आकार, लांबी, उंची, जाडी, वजन इत्यादीनुसार वर्गीकरण करतील आणि त्यांची तुलना करतील आणि त्यांना क्रमाने लावतील.
15	15-N	लांबी (हात, वीत, पेन्सिल, दोरा, खडू, माप, डस्टर इत्यादी), वजन (वस्तू उचलून), धारकता (अंदाज बांधून) यांसारख्या अ-प्रमाणित एककांचा वापर करून मोजमाप करतील आणि वस्तूंची तुलना करतील. साध्या साधनांचा वापर करून त्यांची पडताळणी करतील आणि लिहितील.
16	16-N	दूर/जवळ, आत/बाहेर, वर/खाली, पुढे/मागे, डावा/उजवा इत्यादी अवकाशीय संबंधांशी संबंधित शब्दांचा वापर करून वस्तू आणि ठिकाणे ओळखतील.

टीप: O - तोंडी, R - वाचन, W - लेखन, N - संख्याज्ञान.

DOWNLOAD CIRCULAR

अध्ययन निष्पत्ती यादी डाऊनलोड करा 

 

डाऊनलोड

_______________________________________________

डाऊनलोड