CLASS - 7
MEDIUM - MARATHI
SUBJECT - Social Science
SYLLABUS - KARNATAKA STATE
QUESTION BANK OF LESSON BASED ASSESSMENT
प्रकरण-१ जगातील प्रमुख घटना
पाठ आधारित मूल्यमापन प्रश्नावली
कर्नाटक राज्यातील सर्व शाळांमध्ये एक महत्त्वपूर्ण बदल होणार आहे. २०२५-२६ या शैक्षणिक वर्षापासून 'पाठ-आधारित मूल्यमापन परीक्षा' (Lesson Based Assessment - LBA) प्रणाली अंमलात येणार आहे. हा बदल शिक्षण गुणवत्तेत वाढ करेल का, याबद्दल शिक्षणतज्ज्ञ आणि पालकांमध्ये उत्सुकता आहे.
काय आहे नवीन प्रणालीचा उद्देश?
सध्या सरकारी शाळांमध्ये रचनात्मक मूल्यमापन (FA – Formative Assessment) आणि संकलनात्मक मूल्यमापन (SA – Summative Assessment) या पद्धती वापरल्या जातात. नव्या LBA प्रणालीचा मुख्य उद्देश विद्यार्थ्यांच्या आकलनाची आणि त्यांच्या शिकण्याच्या गुणवत्तेची सातत्याने खात्री करणे हा आहे. प्रत्येक पाठ किंवा अध्याय शिकवून झाल्यानंतर लगेचच छोटी चाचणी घेतल्याने विद्यार्थ्यांना विषय किती समजला हे स्पष्ट होईल. यामुळे विद्यार्थ्यांना केवळ परीक्षांच्या गुणांसाठी नव्हे, तर खऱ्या अर्थाने ज्ञान आत्मसात करण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. भविष्यात होणाऱ्या बोर्ड परीक्षांमध्ये विद्यार्थ्यांना चांगले गुण मिळवण्यासाठी ही सुरुवातीपासूनची मूल्यमापन पद्धत उपयुक्त ठरेल, अशी अपेक्षा शालेय शिक्षण व साक्षरता विभागाने व्यक्त केली आहे.
अंमलबजावणी आणि स्वरूप:
ही घटक चाचणी पहिली ते दहावीपर्यंतच्या सर्व विद्यार्थ्यांसाठी अनिवार्य असेल. राज्य शैक्षणिक संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था (DSERT) या परीक्षांसाठी प्रश्नपत्रिका तयार करून शाळांना पुरवेल. शाळांना या परीक्षा घेऊन विद्यार्थ्यांचे मिळालेले गुण 'SATS' पोर्टलवर (Student Achievement Tracking System) अपलोड करावे लागतील, जेणेकरून विद्यार्थ्यांच्या प्रगतीचा मागोवा घेणे सोपे होईल.
प्रत्येक चाचणी ३० गुणांची असेल आणि त्यात २५ प्रश्न असतील. प्रश्नपत्रिकेची रचना विशिष्ट प्रमाणात सोपे, सामान्य आणि कठीण प्रश्नांच्या मिश्रणाने केली जाईल:
६५% सोपे प्रश्न
२५% सामान्य प्रश्न
१०% कठीण प्रश्न
बहुतेक प्रश्न बहुपर्यायी (MCQ) स्वरूपाचे असतील, जेणेकरून विद्यार्थ्यांचे आकलन तपासणे सोपे होईल. प्राथमिक स्तरावरील विद्यार्थ्यांसाठी रिकाम्या जागा भरणे, चित्रांना रंग भरणे, जोड्या जुळवा आणि गटात न बसणारा शब्द ओळखणे असे मनोरंजक प्रश्न असतील.
सदर प्रश्नावली DSERT website वरील पुस्तकातील भाषांतर आहे.
प्रकरण-१ जगातील प्रमुख घटना
अ. खालील प्रश्नांसाठी दिलेल्या पर्यायांमधून
योग्य उत्तर निवडा.
1. ख्रिश्चन धर्माच्या सर्वोच्च शिक्षकांना असे
म्हणतात (मध्यम)
A. खलिफा
B. पोप
C. मुहम्मद,
D. पुजारी
2. पैगंबर मुहम्मद यांचे संदेश या पुस्तकात
संग्रहित केले आहेत (सोपे)
A. गुरु ग्रंथ साहिब
B. कुराण
C. बायबल
D. भगवद्गीता
3. कुब्लाई खानचे साम्राज्य, जे कालांतराने
क्षीण झाले होते, कोणी पुन्हा बांधले? (मध्यम)
A. बाबर
B. तैमूर
C. चंगीझ खान
D. माओ त्से-तुंग
4. ऑटोमन नावाचे लष्करी राज्य यांनी स्थापन
केले: (मध्यम)
A. अरब
B. पर्शियन
C. ग्रीक
D. तुर्क
5. चंगीझ खानच्या नातवाचे नाव आहे (मध्यम)
A. कुब्लाई खान
B. तैमूर
C. बाबर
D. माओ त्से तुंग
6. हे शहर पॅलेस्टाईनची राजधानी आहे (मध्यम)
A. काबुल
B. जेरुसलेम
C. बगदाद
D. व्हॅटिकन सिटी
7. जगातील प्रमुख धर्मांपैकी एक असलेल्या
ख्रिश्चन धर्माचे संस्थापक (सोपे)
A. येशू ख्रिस्त
B. वर्धमान महावीर
C. पैगंबर मुहम्मद
D. गुरु नानक
8. इस्लामची स्थापना कोणी केली? (सोपे)
A. येशू ख्रिस्त
B. पैगंबर मुहम्मद
C. दलाई लामा
D. खलिफा
9. येशू ख्रिस्तांच्या शिकवणी असलेले ख्रिश्चन
धर्माचे पवित्र पुस्तक आहे: (सोपे)
A. भगवद्गीता
B. कुराण
C. बायबल
D. ग्रंथ साहेब
10. येशू ख्रिस्तांच्या आईचे नाव आहे (मध्यम)
A. मर्लिन
B. मोशे,
C. अमिना
D. मेरी
ब. खालील वाक्यांमधील रिकाम्या जागा योग्य शब्दांनी भरा.
11. बेथलहेम हे -------- चे जन्मस्थान आहे. (मध्यम)
12. इटलीमधील रोम शहरातील एक प्रसिद्ध चर्च आहे ----- (मध्यम)
13. पैगंबर तो असतो जो देवाच्या -------- चा उपदेश करतो.
(मध्यम)
14. मुहम्मदच्या वारसांना -------- म्हणतात (मध्यम)
15. इटलीमधील ------------ शहर ख्रिश्चनांसाठी एक प्रमुख
धार्मिक केंद्र म्हणून विकसित झाले (मध्यम)
16. पैगंबर मक्केतून मदिना येथे स्थलांतरित झाले त्या वर्षी ____ मुस्लिम युगाची सुरुवात झाली (मध्यम)
17. येशूवर देशद्रोहाचा खोटा आरोप ठेवण्यात आला आणि त्यांना
-------- वर चढवण्यात आले (मध्यम)
18. पैगंबर मुहम्मद यांचे जन्मस्थान आहे ---------- (मध्यम)
क. पहिल्या दोन शब्दांमधील संबंध समजून घ्या
आणि तिसऱ्या शब्दाशी संबंधित शब्द लिहा.
19. कुराण: इस्लाम :: बायबल : ----------- (सोपे)
20. येशू : ख्रिश्चन : : पैगंबर मुहम्मद : ---(सोपे)----
21. पैगंबर मुहम्मद: अमिना :: येशू ख्रिस्त : ------(मध्यम)
22. मुस्लिम: देवाच्या अधीन होणारे :: इस्लाम : ------(मध्यम)
23. आयुर्वेद: भारतीय :: युनानी : ------(मध्यम)
ड. खालील प्रश्नांची उत्तरे एका वाक्यात द्या.
24. येशूच्या काळानंतर ख्रिश्चन धर्म स्वीकारणारे जगातील पहिले
साम्राज्य कोणते होते? (सोपे)
25. येशूच्या शिकवणीचा किती शिष्यांनी प्रसार केला? (मध्यम)
26. पैगंबर मुहम्मद यांच्या पत्नीचे नाव काय होते? (मध्यम)
27. 'रुबायत' आणि 'शाहनामा' ही
कोणत्या भाषेतील महान ग्रंथ आहेत? (मध्यम)
28. पैगंबर मुहम्मद यांच्या वडिलांचे नाव काय होते? (मध्यम)
29. तुर्कांचे मूळ काय आहे? (मध्यम)
30. पैगंबर मुहम्मद यांनी कोणत्या गुहेत प्रार्थना आणि ध्यान
करताना पैगंबरी प्राप्त केली? (कठीण)
31. मंगोलांचे मूळ काय आहे? (मध्यम)
32. मंगोलांचा मुख्य व्यवसाय काय होता? (मध्यम)
33. इतिहास म्हणजे काय? (सोपे)
34. भटक्या तुर्कांचे मूळ काय आहे? (मध्यम)
इ. खालील प्रश्नांची उत्तरे दोन ते तीन वाक्यात द्या.
35. येशूची शिकवण सांगा. (मध्यम)
36. इस्लामची शिकवण काय आहे? (मध्यम)
37. धर्मयुद्धांची (Crusades) कारणे काय होती? (मध्यम)
38. धर्मयुद्धांचे परिणाम काय होते? (मध्यम)
39. कोणत्या युद्धांना धर्मयुद्धे म्हणतात? (मध्यम)
फ. खालीलवर टीप लिहा (कठीण)
40.चंगीझ खान
41. ऑटोमन तुर्क
42. तैमूर
43. कुब्लाई खान
ग. खालील प्रश्नांची उत्तरे चार वाक्यात द्या.
44.येशूच्या जीवनाबद्दल सांगा. (कठीण)
45.पैगंबर मुहम्मद यांच्या जीवनाबद्दल सांगा. (कठीण)
46.इस्लामचे पाच आधारस्तंभ कोणते आहेत? (कठीण)
ह. खालील प्रश्नाचे उत्तर सहा वाक्यात द्या (कठीण)
47. आधुनिक जगासाठी अरबांचे योगदान काय आहे? (कठीण)
टिप्पणी पोस्ट करा