CLASS - 9
MEDIUM - MARATHI
SUBJECT - Social Science
SYLLABUS - KARNATAKA STATE
BOARD - KSEAB
QUESTION BANK OF LESSON BASED ASSESSMENT
राज्यशास्त्र
प्रकरण - 5
आपली
राज्यघटना
अध्ययन
निष्पत्ती : विद्यार्थी संविधान मसुदा समिती, संविधानाची
मसुदा समिती, संविधानाची
प्रस्तावना, संविधानाची
वैशिष्ट्ये, मूलभूत
हक्क, मूलभूत
कर्तव्ये, राज्याच्या
धोरणाची मार्गदर्शक तत्त्वे याबद्दल शिकतील.
I. पुढील अपूर्ण विधानांसाठी चार पर्याय दिले आहेत. योग्य
उत्तर निवडा आणि पूर्ण उत्तर लिहा.
1. संविधान सभेचे अध्यक्ष होते (E)
A) बाबू राजेंद्र प्रसाद
B) डॉ. बी.आर. आंबेडकर
C) चक्रवर्ती राजगोपालाचारी
D) जवाहरलाल नेहरू
2. भारतीय संविधानाचे शिल्पकार म्हणून कोणाला
संबोधले जाते? (E)
A) बाबू राजेंद्र प्रसाद
B) डॉ. बी.आर. आंबेडकर
C) चक्रवर्ती राजगोपालाचारी
D) जवाहरलाल नेहरू
3. “भारत इतर राष्ट्रांच्या दबावाशिवाय आपले देशांतर्गत आणि परराष्ट्र धोरण
स्वतंत्रपणे तयार करतो.” संविधानाच्या प्रस्तावनेचा हा पैलू याची पुष्टी करतो (D)
A) धर्मनिरपेक्षता
B) सार्वभौमत्व
C) समाजवाद
D) लोकशाही प्रजासत्ताक
4. ज्या राजकीय प्रणालीमध्ये राष्ट्राचा प्रमुख
प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे निवडला जातो ती आहे (A)
A) लोकशाही
B) प्रजासत्ताक
C) समाजवाद
D) सार्वभौमत्व
5. मूलभूत हक्क आपल्या संविधानाच्या या भागात
समाविष्ट आहेत. (E)
A) भाग 2
B) भाग 3
C) भाग 4
D) भाग 5
6. भारतात “मूलभूत हक्कांचे संरक्षक” आहे (D)
A) कार्यकारी मंडळ
B) सर्वोच्च न्यायालय
C) कायदेमंडळ
D) प्रेस
7. सार्वत्रिक प्रौढ मताधिकार याचा अर्थ आहे (A)
A) भारतातील सर्व रहिवाशांना मतदानाचा हक्क
B) 18 वर्षांवरील सर्व भारतीय नागरिकांना मतदानाचा हक्क
C) ज्यांनी भारतीय नागरिकत्व घेतले आहे अशा सर्वांना मतदानाचा
हक्क
D) 18 वर्षांवरील भारतातील सर्व रहिवाशांना मतदानाचा हक्क
8. खालीलपैकी कोणते सार्वजनिक हित याचिका (PILs) च्या कक्षेत येत नाही? (D)
A) आवश्यक सेवा मिळवण्याचा हक्क
B) पर्यावरण प्रदूषणापासून संरक्षणाचा हक्क
C) सन्मानजनक जीवन जगण्याचा हक्क
D) सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या पगाराची माहिती मिळवण्याचा हक्क
9. भारतीय संविधानातील राज्याच्या धोरणाची
मार्गदर्शक तत्त्वे या देशाच्या संविधानातून स्वीकारली गेली (E)
A) इंग्लंड
B) अमेरिका
C) दक्षिण आफ्रिका
D) आयर्लंड
10. डॉ. बी.आर. आंबेडकरांनी संविधानाचे “हृदय आणि
आत्मा” असे संबोधलेले मूलभूत हक्क आहे (A)
A) स्वातंत्र्याचा हक्क
B) समानतेचा हक्क
C) शोषणाविरुद्धचा हक्क
D) संवैधानिक उपायांचा हक्क
II. पुढील
प्रश्नांची प्रत्येकी एका वाक्यात उत्तरे द्या
11. संविधानाची व्याख्या करा. (E)
12. धर्मनिरपेक्षता म्हणजे काय?
(E)
13. भारतीय संविधानाच्या प्रस्तावनेला संविधानाचा आरसा का
म्हणतात? (D)
14. कोणत्या आयोगाने संविधान सभेच्या स्थापनेची शिफारस केली? (A)
15. कोणत्या सुधारणेने ‘पालकांना 6 ते 14 वयोगटातील
मुलांना सक्तीचे शिक्षण देण्याचे’ बंधनकारक केले?
(A)
16. संसदेच्या दोन गृहांची नावे सांगा. (E)
III. पुढील
प्रश्नांची दोन ते चार वाक्यांत उत्तरे द्या
17. स्वातंत्र्यानंतर भारताला कोणत्या आव्हानांना सामोरे जावे
लागले? (A)
18. संविधान सभेत कर्नाटकातून निवडलेल्या सदस्यांची नावे सांगा.
(E)
19. आपल्या संविधानाच्या प्रस्तावनेतील “बंधुत्व” या शब्दाचे
विश्लेषण करा. (D)
20. भारतीय संविधान कठोर आणि लवचिक दोन्ही का म्हटले जाते? (D)
21. कोणत्या परिस्थितीत सार्वजनिक हित याचिका दाखल केल्या जाऊ
शकतात? (A)
IV. पुढील
प्रश्नांची प्रत्येकी सहा वाक्यांत/मुद्द्यांत उत्तरे द्या
22. भारताची संसदीय प्रणाली स्पष्ट करा. (A)
23. भारतीय संविधानाने दिलेल्या मूलभूत हक्कांची यादी करा. (E)
24. भारतीयांच्या दैनंदिन जीवनात 'समानतेच्या हक्काची' भूमिका
स्पष्ट करा. (D)
25. भारतीयांच्या प्रतिष्ठेचे रक्षण करण्यात 'स्वातंत्र्याच्या
हक्काची' भूमिका
सांगा. (D)
V. पुढील
प्रश्नांची अंदाजे आठ वाक्यांत/मुद्द्यांत उत्तरे द्या
26. भारतीय संविधानाची प्रस्तावना लिहा. (A)
27. भारतीय संविधानाची वैशिष्ट्ये सांगा. (E)
28. भारतीय नागरिकांनी कोणत्या मूलभूत कर्तव्यांचे पालन केले
पाहिजे? (E)
29. "संविधानातील राज्याच्या धोरणाची मार्गदर्शक तत्त्वे
कल्याणकारी राज्याच्या दृष्टिकोनातून समाविष्ट करण्यात आली होती." याचे
समर्थन करा. (D)
टिप्पणी पोस्ट करा