इयत्ता - 6वी
माध्यम - मराठी
विषय - कुतूहल विज्ञान
अभ्यासक्रम - सुधारित अभ्यासक्रम 2025-26
भाग - 1
प्रकरण 1 - विज्ञानाचे अद्भुत विश्व
1. The Wonderful World of Science
🔹 महत्त्वाचे मुद्दे (Important Points):
1. विज्ञान म्हणजे काय?
o विज्ञान म्हणजे विचार करण्याचा, निरीक्षण करण्याचा आणि जग समजून घेण्याचा मार्ग.
o 'कुतूहल' ही
विज्ञानाची खरी सुरुवात आहे.
2. विज्ञान सर्वत्र आहे:
o समुद्राच्या तळापासून ते आकाशगंगेपर्यंत, स्वयंपाकघरापासून ते खेळाच्या मैदानापर्यंत विज्ञान असते.
3. नवनवीन शोधांचा प्रवास:
o प्रत्येक नवीन ज्ञानामुळे अधिक प्रश्न निर्माण होतात.
o विज्ञान म्हणजे एक न संपणारे जिगसॉ पझल.
4. विज्ञानाच्या अभ्यासातून काय समजते?
o जीवन जगण्यासाठी आवश्यक घटक (अन्न, पाणी, हवा).
o विविध पदार्थांचे गुणधर्म, निर्मिती आणि उपयोग.
5. दैनंदिन जीवनातील विज्ञान:
o शाई संपली तर काय करायचे?
o डाळ कुकरमधून का सांडली?
o बल्ब का पेटत नाही?
6. वैज्ञानिक पद्धत:
o निरीक्षण → प्रश्न → अंदाज → प्रयोग → परिणाम → विश्लेषण
7. सहकार्याचे महत्त्व:
o वैज्ञानिक ज्ञान हे सहकार्याने वाढते.
o शास्त्रज्ञ एकमेकांशी सहयोग करतात.
8. विज्ञान शिकण्याची सुरुवात:
o कुतूहल, निरीक्षण
आणि प्रश्न विचारण्याची वृत्ती.
o मित्रांबरोबर चर्चा व प्रयोग.
🔸 कृती 1.1 – विचार करा आणि लिहा:
1. तुम्ही सोडवलेली समस्या:
माझ्या पेनने लिहिणे थांबवले.
2. मी काय कार्यवाही केली:
- मी पेन उघडून
बघितले, शाई
संपली आहे का ते पाहिले.
- शाई संपली नसेल तर
दुसरे पेन वापरले किंवा रिफील बदलले.
🔸 कृती 1.2 – वैज्ञानिक पद्धतीचा उपयोग करणारी परिस्थिती:
उदाहरण:
आईने बनवलेले तांदळाचे पीठ फुगत नव्हते.
वैज्ञानिक
पद्धतीचा उपयोग:
- तपासले की पाणी गरम
होते का?
- पीठ जुने आहे का?
- दुसऱ्या ब्रँडचे
पीठ वापरून प्रयोग केला.
- नवीन पीठ फुगले, त्यामुळे समजले की जुने पीठ योग्य नव्हते.
🔸 कृती 1.3 – का? विचार करणे:
प्रश्न:
पाणी गरम केल्यावर वाफ का होते?
उत्तर
शोधण्याची पद्धत:
- पाणी गरम करून
त्याचे निरीक्षण करणे.
- विज्ञानाच्या
पुस्तकातील माहिती वाचणे.
- शिक्षकांना किंवा
मित्रांना विचारणे.
- प्रयोग करून स्वतः
अनुभव घेणे.
✅ तुमच्यासाठी एक प्रेरणादायी ओळ:
“प्रश्न विचारा, शोध घ्या आणि विज्ञानाच्या अद्भुत प्रवासाचा आनंद घ्या.”
إرسال تعليق