जगातील खंडांची मूलभूत माहिती,प्रमुख देश ,राजधानी व चलन Basic Information about Continents
"पृथ्वीवर एकूण सात खंड आहेत. हे मोठे भूभाग आहेत जे महासागरांनी एकमेकांपासून वेगळे झाले आहेत. प्रत्येक खंडाचे स्वतःचे वैशिष्ट्यपूर्ण भूगोल, हवामान......"
खंडांची मूलभूत माहिती,प्रमुख देश ,राजधानी व चलन
(Basic Information about Continents,Major Countries,Capitals,Currencies.):
पृथ्वीवर एकूण सात खंड आहेत. हे मोठे भूभाग आहेत जे महासागरांनी एकमेकांपासून वेगळे झाले आहेत. प्रत्येक खंडाचे स्वतःचे वैशिष्ट्यपूर्ण भूगोल, हवामान, नैसर्गिक संसाधने आणि मानवी संस्कृती आहेत. त्यांची संक्षिप्त माहिती खालीलप्रमाणे आहे:
1. आशिया (Asia)
2. आफ्रिका (Africa)
3. उत्तर अमेरिका (North America)
4. दक्षिण अमेरिका (South America)
5. युरोप (Europe)
6. ऑस्ट्रेलिया (Australia)
7. अंटार्क्टिका (Antarctica)
प्रत्येक खंडाचे स्वतःचे महत्त्व आहे आणि ते पृथ्वीच्या भौगोलिक, आर्थिक आणि सांस्कृतिक विविधतेत महत्त्वपूर्ण योगदान देतात.याठिकाणी आपण प्रत्येक खंडाची मुलभूत माहिती,प्रमुख देश,त्यांची राजधानी व चलन यांची माहिती घेणार आहोत.
खाली आशिया, युरोप आणि आफ्रिका या तीन प्रमुख खंडांची भौगोलिक, आर्थिक, निसर्गसौंदर्य, व राष्ट्रांची संख्या यांसह मूलभूत माहिती मराठीत दिली आहे:
🌎 1. आशिया खंड (Asia Continent)
भौगोलिक माहिती:
-
आशिया हा जगातील सर्वात मोठा खंड आहे.
-
याचे क्षेत्रफळ सुमारे 449 लाख चौ.किमी. आहे.
-
उत्तर ध्रुवाजवळपासून विषुववृत्तापर्यंत याचा विस्तार आहे.
-
आशिया खंड पूर्वेला पॅसिफिक महासागर, पश्चिमेला युरोप व उरलेल्या खंडांनी वेढलेला आहे.
आर्थिक माहिती:
-
आशिया खंडात वेगवेगळ्या प्रकारचे देश आहेत – विकसनशील (भारत, बांगलादेश) आणि विकसीत (जपान, दक्षिण कोरिया).
-
चीन आणि भारत हे दोन मोठे अर्थव्यवस्थेचे देश आहेत.
-
कृषी, उद्योग, आयटी, सेवा क्षेत्रे आणि निर्यात हे महत्त्वाचे आर्थिक स्त्रोत आहेत.
निसर्गसौंदर्य:
-
हिमालय पर्वतरांग, गंगेचे मैदान, वाळवंटे (थार, गोबी), उष्णकटिबंधीय जंगल, सुंदर समुद्रकिनारे.
-
विविध हवामानाचे आणि निसर्गाचे प्रकार येथे आढळतात.
राष्ट्रांची संख्या:
-
अंदाजे 49 देश आहेत.
🌎2. युरोप खंड (Europe Continent)
भौगोलिक माहिती:
-
युरोप हा एक लहान पण अत्यंत महत्त्वाचा खंड आहे.
-
याचे क्षेत्रफळ सुमारे 105 लाख चौ.किमी. आहे.
-
आशिया खंडाच्या पश्चिमेला असून युराल पर्वत हे युरोप-आशियाचे नैसर्गिक सीमारेषा मानले जाते.
आर्थिक माहिती:
-
युरोप हा औद्योगिक आणि आर्थिकदृष्ट्या अतिशय संपन्न खंड आहे.
-
बहुतेक देश प्रगत असून युरोपीय युनियन (EU) हे महत्त्वाचे आर्थिक संघटन आहे.
-
तंत्रज्ञान, निर्यात, बँकिंग, पर्यटन हे मुख्य आर्थिक स्त्रोत आहेत.
निसर्गसौंदर्य:
-
आल्प्स पर्वत, नद्या (डॅन्यूब, राईन), ऐतिहासिक शहरं, समुद्रकिनारे.
-
नैसर्गिक आणि सांस्कृतिक पर्यटनासाठी प्रसिद्ध.
राष्ट्रांची संख्या:
-
अंदाजे 44 देश आहेत.
🌎 3.आफ्रिका खंड (Africa Continent)
भौगोलिक माहिती:
-
आफ्रिका हा जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा मोठा खंड आहे.
-
याचे क्षेत्रफळ सुमारे 300 लाख चौ.किमी. आहे.
-
भूमध्य रेषा या खंडातून जाते.
आर्थिक माहिती:
-
नैसर्गिक संसाधनांनी समृद्ध (सोनं, हिरे, खनिजं).
-
अनेक देश हे विकसनशील असून कृषी आणि खनिज उत्खननावर आधारित अर्थव्यवस्था आहे.
-
काही भागांत दारिद्र्य आणि विकासाची कमतरता आहे.
निसर्गसौंदर्य:
-
सहारा वाळवंट, नाईल नदी, व्हिक्टोरिया तलाव, सवाना जंगलं, विविध वन्यप्राणी.
-
साहसी पर्यटनासाठी प्रसिद्ध (सफारी, पर्वतारोहण).
राष्ट्रांची संख्या:
-
अंदाजे 54 देश आहेत (जगात सर्वाधिक).
खाली आफ्रिका खंडातील प्रमुख राष्ट्रांची, त्यांच्या राजधानी व चलनांची यादी तक्त्याच्या स्वरूपात दिली आहे:
🌎 4. दक्षिण अमेरिका (South America)
भौगोलिक माहिती:
-
क्षेत्रफळ: सुमारे 17.84 दशलक्ष चौ.किमी.
-
स्थान: मुख्यतः दक्षिण गोलार्धात; अटलांटिक महासागर पूर्वेला आणि पॅसिफिक महासागर पश्चिमेला .
-
प्रमुख भौगोलिक वैशिष्ट्ये: अँडीज पर्वतरांग, अ‍ॅमेझॉन नदी व अ‍ॅमेझॉन जंगल, पॅटागोनिया प्रदेश.
आर्थिक माहिती:
-
कृषी, खनिज संपत्ती, वनीकरण, आणि पर्यटन हे मुख्य आर्थिक स्त्रोत.
-
ब्राझील, अर्जेंटिना, चिली हे प्रमुख अर्थव्यवस्थेचे देश.
निसर्गसौंदर्य:
-
अ‍ॅमेझॉन जंगल, इग्वासू धबधबा, माचू पिचू, पॅटागोनिया, आणि विविध समुद्रकिनारे .
राष्ट्रांची संख्या: 12 स्वतंत्र देश .
या खंडातील प्रमुख राष्ट्रांची, त्यांच्या राजधानी व चलनांची यादी तक्त्याच्या स्वरूपात दिली आहे:
🌎 5. उत्तर अमेरिका (North America)
भौगोलिक माहिती:
-
क्षेत्रफळ: सुमारे 24.71 दशलक्ष चौ.किमी.
-
स्थान: उत्तर गोलार्धात; अटलांटिक महासागर पूर्वेला आणि पॅसिफिक महासागर पश्चिमेला.
-
प्रमुख भौगोलिक वैशिष्ट्ये: रॉकी पर्वत, ग्रेट लेक्स, मॅकेंझी नदी, ग्रँड कॅनियन.
आर्थिक माहिती:
-
अमेरिका आणि कॅनडा या विकसित देशांमुळे उच्च तंत्रज्ञान, वित्तीय सेवा, आणि उत्पादन क्षेत्रात प्रगती.
-
कृषी, खनिज संपत्ती, आणि पर्यटन हेही महत्त्वाचे आर्थिक घटक .
निसर्गसौंदर्य:
-
ग्रँड कॅनियन, नायगारा धबधबा, यलोस्टोन नॅशनल पार्क, रॉकी पर्वत, आणि विविध समुद्रकिनारे.
राष्ट्रांची संख्या: 23 देश .
या खंडातील प्रमुख राष्ट्रांची, त्यांच्या राजधानी व चलनांची यादी तक्त्याच्या स्वरूपात दिली आहे:
🌏 6. ऑस्ट्रेलिया (Australia/Oceania)
भौगोलिक माहिती:
-
क्षेत्रफळ: सुमारे 8.5 दशलक्ष चौ.किमी.
-
स्थान: दक्षिण गोलार्धात; पॅसिफिक आणि हिंदी महासागरांनी वेढलेले.
-
प्रमुख भौगोलिक वैशिष्ट्ये: ग्रेट बॅरियर रीफ, ग्रेट डिव्हायडिंग रेंज, अर्न्हेम लँड.
आर्थिक माहिती:
-
विकसित अर्थव्यवस्था; खनिज संपत्ती, कृषी, शिक्षण, आणि पर्यटन हे मुख्य स्त्रोत.
-
ऑस्ट्रेलिया हा एकमेव देश आहे जो संपूर्ण खंड व्यापतो .
निसर्गसौंदर्य:
-
ग्रेट बॅरियर रीफ, उलुरू (एयरस रॉक), विविध समुद्रकिनारे, आणि उष्णकटिबंधीय जंगल.
राष्ट्रांची संख्या: ऑस्ट्रेलिया खंडात ऑस्ट्रेलिया, न्यूझीलंड, पापुआ न्यू गिनी, फिजी, आणि इतर पॅसिफिक बेटे मिळून सुमारे 16 देश आहेत.
या खंडातील प्रमुख राष्ट्रांची, त्यांच्या राजधानी व चलनांची यादी तक्त्याच्या स्वरूपात दिली आहे:
❄️ 7. अंटार्क्टिका (Antarctica)
भौगोलिक माहिती:
-
क्षेत्रफळ: सुमारे 14 दशलक्ष चौ.किमी.
-
स्थान: दक्षिण ध्रुवाभोवती; संपूर्ण खंड बर्फाच्छादित.
-
प्रमुख वैशिष्ट्ये: जगातील सर्वात थंड, कोरडे, आणि वारे असलेले ठिकाण; सरासरी उंची सर्वाधिक.
आर्थिक माहिती:
-
कोणतीही कायमस्वरूपी मानवी वस्ती नाही.
-
वैज्ञानिक संशोधन, पर्यटन, आणि मासेमारी हे मुख्य मानवी उपक्रम .
निसर्गसौंदर्य:
-
विशाल बर्फाच्छादित मैदान, हिमनद्या, पेंग्विन्स, सील्स, आणि व्हेल्स.
राष्ट्रांची संख्या: कोणताही देश नाही; 1959 च्या अंटार्क्टिक करारानुसार कोणत्याही देशाचा सार्वभौमत्व दावा मान्य नाही.
अंटार्क्टिका खंडात कोणतेही सार्वभौम राष्ट्र नाही. हा खंड वैज्ञानिक संशोधनासाठी राखीव आहे आणि 1959 च्या अंटार्क्टिक करारानुसार कोणत्याही देशाचा पूर्ण सार्वभौमत्व दावा मान्य नाही. तथापि, काही देशांनी अंटार्क्टिकाच्या विविध भागांवर दावे केले आहेत, परंतु हे दावे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्य नाहीत.
खाली अंटार्क्टिकावर दावे केलेल्या देशांची यादी, त्यांच्या दाव्याचे नाव, राजधानी (जर लागू असेल) आणि वापरले जाणारे चलन यांची माहिती दिली आहे:
महत्त्वाची माहिती:
-
अंटार्क्टिकामध्ये कोणतीही कायमस्वरूपी मानवी वस्ती नाही; येथे केवळ वैज्ञानिक संशोधन केंद्रे आहेत.
-
अंटार्क्टिकामध्ये कोणतेही अधिकृत चलन नाही. संशोधन केंद्रांमध्ये संबंधित देशांचे चलन वापरले जाते.
-
अंटार्क्टिकामध्ये कोणतेही ATM किंवा बँक सुविधा नाहीत.
-
अंटार्क्टिकाचा एक मोठा भाग, Marie Byrd Land, कोणत्याही देशाच्या दाव्याखाली नाही.Wikipedia
अंटार्क्टिकामध्ये भारताचेही दोन प्रमुख वैज्ञानिक संशोधन केंद्रे आहेत: मैत्री आणि भारती. ही केंद्रे भारताच्या अंटार्क्टिक संशोधन कार्यक्रमाचा भाग आहेत.
