महात्मा बसवेश्वर -
एक क्रांतिकारी समाज सुधारक,लिंगायत धर्माचे संस्थापक,12व्या शतकातील तत्त्ववेत्ता,कवी आणि कर्नाटक राज्यातील समाजसुधारक
महात्मा बसवेश्वर, ज्यांना बसवण्णा म्हणूनही ओळखले जाते,ते 12व्या शतकातील तत्त्ववेत्ता,कवी आणि कर्नाटक राज्यातील समाजसुधारक होते.ते लिंगायत धर्माचे संस्थापक मानले जातात आणि त्यांच्या शिकवणींचा कर्नाटकच्या संस्कृतीवर आणि समाजावर खोल परिणाम झाला आहे.बसवेश्वरांचा जन्म सध्याच्या कर्नाटकातील बसवन बागेवाडी गावात 1105 मध्ये झाला.त्यांचा जन्म ब्राह्मण कुटुंबात झाला आणि त्यांनी संस्कृत व इतर भाषांमध्ये चांगले शिक्षण घेतले. मात्र,आजूबाजूला दिसणारी सामाजिक आणि आर्थिक विषमता,विशेषत: जातिव्यवस्था आणि स्त्रियांवर होणारे अत्याचार यामुळे ते व्यथित झाले होते.
इ.स.1196 मध्ये बसवेश्वरांचे निधन झाले,परंतु त्यांचा वारसा लिंगायत समाजात आणि कर्नाटकच्या व्यापक संस्कृती आणि समाजात टिकून आहे.सर्व लोकांसाठी न्याय आणि समानतेसाठी लढा देणारे एक महान तत्त्वज्ञ,कवी आणि समाजसुधारक म्हणून त्यांची आठवण केली जाते.
बसवेश्वरांचे योगदान
वचन साहित्य -
बसवेश्वरांच्या सर्वात महत्वाच्या योगदानांपैकी एक म्हणजे वचन साहित्य.हा कन्नड कवितेचा एक प्रकार ज्यामध्ये त्यांचे तात्विक विचार सोप्या व सुलभ मार्गाने व्यक्त केले आहेत.त्यांची वचने लिंगायत परंपरेचा एक महत्त्वाचा भाग बनली आहेत आणि आजही ती मोठ्या प्रमाणावर वाचली जातात आणि अभ्यासली जातात.
.jpg)
अनुभव मंटप - जगातील पहिली संसद
 |
| अनुभव मंटप ज्ञानाचे सभागृह |
अनुभव मंटप ही 12व्या शतकातील भारतीय तत्त्वज्ञ आणि समाजसुधारक बसवेश्वरांनी कल्याणाच्या राज्यात (आता कर्नाटक, भारतात) स्थापन केलेली एक आध्यात्मिक आणि तात्विक संसद होती.सर्व जाती-धर्मातील लोकांनी एकत्र येऊन आपले ज्ञान आणि अनुभव व्यक्त करण्याचे व्यासपीठ होते.
अनुभव मंटपाला "आध्यात्मिक अनुभवाचे सभागृह" किंवा "ज्ञानाचे सभागृह" असेही म्हणतात.हे असे ठिकाण होते जिथे लोक विविध तात्विक आणि आध्यात्मिक विषयांवर चर्चा आणि वादविवाद करू शकत.अनुभव मंटप सर्व जाती,लिंग किंवा धर्माच्या लोकांसाठी खुले व्आयासपीठ होते.हे बसवेश्वरांच्या समता आणि सामाजिक न्यायावरील विश्वासाचे प्रतीक होते.
लिंगायत धर्माच्या विकासात अनुभव मंटपाची महत्वपूर्ण भूमिका होती,जी वैयक्तिक आध्यात्मिक अनुभवावर जोर देते आणि जातिव्यवस्था नाकारते.अल्लमप्रभू आणि अक्कमहादेवी यांसारखे अनेक महत्त्वाचे लिंगायत संत आणि नेते अनुभव मंटपाशी संबंधित होते.
 |
| अनुभव मंटप संकल्पित इमारत |
एकंदरीत,अनुभव मंटप ही मध्ययुगीन भारतातील एक महत्त्वाची संस्था होती.
महात्मा बसवेश्वर - साता समुद्रापार -
.jpg)
भारतात बसवेश्वरांचे अनेक पुतळे आहेत,ज्यात कर्नाटकातील बसवकल्याण येथील 108 फूट उंचीचा पुतळा आहे.लंडन येथे 2015 मध्ये भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते या पुतळ्याचे उद्घाटन करण्यात आले.याव्यतिरिक्त,भारताच्या संसदेत बसवेश्वरांचा पुतळा आहे.ज्याचे 2003 मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांनी अनावरण केले होते.
बसवेश्वरांच्या शिकवणीत लोकशाही, समता आणि सामाजिक न्याय या तत्त्वांवर लक्ष केंद्रित केले गेले होते.त्यांनी महिलांचे सक्षमीकरण,जातिव्यवस्थेचे निर्मूलन आणि नैतिक मूल्यांवर आधारित समाज स्थापनेचा पुरस्कार केला. त्यांच्या तत्त्वज्ञानाचा दक्षिण भारताच्या सामाजिक आणि सांस्कृतिक जडणघडणीवर खोलवर परिणाम झाला आहे आणि आजही लोकांना प्रेरणा देत आहे.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा