CLASS - 5
MEDIUM - MARATHI
SUBJECT - EVS
SYLLABUS - KARNATAKA STATE
QUESTION BANK OF LESSON BASED ASSESSMENT
पाठ आधारित मूल्यमापन प्रश्नावली
सदर प्रश्नावली DSERT website वरील पुस्तकातील भाषांतर आहे.
पाठ – 3. समाज
अध्ययन निष्पत्ती :
‘समाज’ म्हणजे काय, ते सोप्या भाषेत परिभाषित करणे.
समाजातील विविध सदस्य/मदतनीस जसे की शिक्षक, डॉक्टर, शेतकरी, पोलीस आणि सफाई कामगार यांना ओळखणे.
समाजातील वेगवेगळ्या लोकांच्या भूमिका आणि जबाबदाऱ्या स्पष्ट करणे.
समाजात राहण्याचे महत्त्व आणि लोक एकमेकांना कसे मदत करतात हे ओळखणे.
समाजाद्वारे पुरवल्या जाणाऱ्या सेवांचे वर्णन करणे, जसे की शिक्षण, आरोग्यसेवा, सुरक्षा, स्वच्छता आणि अन्न.
समाजात विविध कामे करणाऱ्या लोकांबद्दल आदर विकसित करणे.
समाजातील सदस्यांमध्ये सहकार्य आणि एकतेची गरज समजून घेणे.
ते स्वतःच्या समाजात कसे योगदान देतात किंवा देऊ शकतात याची उदाहरणे देणे (उदा. परिसर स्वच्छ ठेवणे).
वेगवेगळ्या व्यवसायांमध्ये आणि त्यांचे समाजातील योगदान यांमध्ये फरक करणे.
वर्ग चर्चा आणि क्रियाकलापांद्वारे जबाबदारी, स्वच्छता आणि परस्पर सहकार्य यांसारखी मूलभूत नागरिक मूल्ये प्रदर्शित करणे.
I. योग्य पर्याय निवडा आणि खालील प्रश्नांची उत्तरे द्या
एका विशिष्ट भागात राहणाऱ्या लोकांच्या समूहाला काय म्हणतात? (सोपे)
A. कुटुंब
B. गाव
C. शहर
D. समाज (Community)
भारतात किती टक्के लोक खेड्यांमध्ये राहतात? (सोपे)
A) 50%
B) 60%
C) 72%
D) 80%
खेड्यांमध्ये आढळणारी एक प्रमुख समस्या कोणती आहे? (सोपे)
A) शिक्षणाचा अभाव
B) बेरोजगारी
C) स्वच्छतेची समस्या
D) वरील सर्व
कर्नाटकमधील आदिवासी समुदायांचे उदाहरण कोणते आहे? (सोपे)
(a) कुरुब, गौडा आणि वोक्कलिगा
(b) सोलिगा, ब्राह्मण, जैन
(c) सोलिगा, कोरागा, मध-गोळा करणारे
(d) वीरशैव, आदिवासी, कोरागा
समाजातील प्रत्येक व्यवसायाचा/कामाचा आदर केला पाहिजे कारण (सोपे)
a) त्यातून पैसे कमावता येतात.
b) आपल्या आवश्यक वस्तूंच्या निर्मितीमध्ये शेकडो लोकांचे श्रम गुंतलेले असते.
c) त्यातूनच जगता येते.
d) केवळ आनंदासाठी.
II. रिकाम्या जागा भरा
एका विशिष्ट भागात राहणाऱ्या लोकांच्या समूहाला _________ म्हणतात. (सोपे)
समाजातील लोक एकमेकांना _________ असतात. (सोपे)
ग्रामीण भागातील लोक _________ समाजात असतात. (सोपे)
शहरात राहणारे लोक _________ समाज तयार करतात. (सोपे)
जंगल आणि डोंगराळ भागात राहणारे लोक _________ समाजाचे असतात. (सोपे)
ग्रामीण भागातील एक महत्त्वाचा व्यवसाय _________ आहे. (सोपे)
शहरी भागातील लोक चांगल्या रोजगारासाठी आणि _________ येतात. (सोपे)
कामाचा आदर म्हणजे प्रत्येक काम _________ आहे हे जाणून घेणे. (सोपे)
वांशिक लोकांची (Ethnic people) वेगळी/विशिष्ट भाषा, _________ आणि संस्कृती असते. (सोपे)
सोलिगा आणि कोरागा हे _________ राज्यातील वांशिक समुदाय आहेत. (सोपे)
समाजातील लोकांमध्ये _________ ची भावना असते. (सोपे)
_________ क्रियाकलाप शेतीशी संबंधित आहेत. (सोपे)
_________ हा एक गाव स्वच्छता प्रकल्प आहे. (सोपे)
_________ भागांमध्ये कचरा व्यवस्थापन ही एक मोठी समस्या आहे. (सोपे)
सरकार आदिवासियांना _________ आणि शिक्षण पुरवते. (सोपे)
ग्रामीण समुदायातील लोक अधिक _________ असतात. (सोपे)
बेंगळूरू हे एक _________ शहर आहे. (सोपे)
गाई आणि म्हशी पाळणे हे _________ आहे असे म्हटले जाते. (सोपे)
रेशीम किड्यांच्या संगोपनाच्या उद्योगाला _________ म्हणतात. (सोपे)
सर्व कामे _________ आणि आदरणीय आहेत. (सोपे)
III. खालील प्रश्नांसाठी सत्य किंवा असत्य सांगा
समाजातील लोक एकमेकांपासून दूर राहतात. (सोपे)
प्रत्येक कामाचे स्वतःचे महत्त्व असते. (सोपे)
शहरातील लोक मुख्यतः शेतीमध्ये गुंतलेले असतात. (सोपे)
ग्रामीण समुदायात परस्परावलंबित्व (interdependence) कमी असते. (सोपे)
सोलिगा हा म्हैसूर जिल्ह्यातील एक वांशिक गट आहे. (सोपे)
समुदाय जसजसा मोठा होतो, तसतसे अवलंबित्व (dependency) कमी होते. (सोपे)
निर्मल ग्राम योजना ही गाव स्वच्छतेसाठी आहे. (सोपे)
आदिवासी लोकांचे पोशाख आणि चालीरीती शहरी लोकांसारख्याच असतात. (सोपे)
कुटुंबे एकत्र राहिल्याने समाज निर्माण होतो. (सोपे)
विकासाची जबाबदारी समाजातील प्रत्येकाने घ्यावी. (सोपे)
फक्त सरकारी नोकऱ्यांचा आदर केला पाहिजे. (सोपे)
शहरांमध्ये घरगुती आणि वाहन वाहतुकीच्या समस्या असतात. (सोपे)
जत्रेत जमलेले लोक एक कायमस्वरूपी समुदाय बनवतात. (सोपे)
शिक्षक आणि डॉक्टर समुदाय तयार करू शकत नाहीत. (सोपे)
समाजातील प्रत्येकजण पूर्णपणे स्वतंत्र असतो. (सोपे)
IV. 41. जोड्या जुळवा. (मध्यम)
अ गट | ब गट |
1. ग्रामीण समुदाय | a. शेतीचे काम |
2. सोलिगा | b. आदिवासी समुदाय |
3. कुक्कुटपालन | c. मोठी शहरे |
4. शहरी समुदाय | d. कोंबड्या पाळणे |
5. आश्रय योजना | e. ग्रामीण रोजगार |
6. छत्र्यांचे उत्पादन | f. गरिबांसाठी घरे |
7. भूमिगत निचरा प्रणाली (Underground drainage system) | g. शिक्षण योजना |
8. सर्व शिक्षा अभियान | h. शहरी विकास |
9. वांशिक समुदाय | i. इतरांची गरज |
10. परस्परावलंबित्व | j. जंगल आणि डोंगराळ भाग |
V. खालील प्रश्नांची उत्तरे द्या (एक-गुणी प्रश्न)
समाज (Community) म्हणजे काय? (सोपे)
दोन समुदायांची उदाहरणे द्या. (सोपे)
ग्रामीण लोकांचा मुख्य व्यवसाय काय आहे? (सोपे)
कर्नाटकातील एका आदिवासी समुदायाचे नाव सांगा. (सोपे)
शहरी समुदायाचे एक वैशिष्ट्य लिहा. (सोपे)
कामाचा आदर (Job respect) म्हणजे काय? (मध्यम)
आदिवासी समुदाय (Tribal community) म्हणजे काय? (मध्यम)
निर्मल ग्राम योजनेचा उद्देश काय आहे? (मध्यम)
शहरी भागातील एक प्रमुख समस्या कोणती आहे? (मध्यम)
समुदायातील कोण परस्परावलंबी असतात? (मध्यम)
VI. खालील प्रश्नांची उत्तरे द्या (दोन-गुणी प्रश्न)
गावातील कोणत्याही चार व्यवसायांची नावे सांगा. (मध्यम)
आदिवासी लोकांच्या दोन प्रमुख समस्या कोणत्या आहेत? (मध्यम)
लोक शहरात येण्याची दोन कारणे सांगा. (मध्यम)
वांशिक लोकांचा (Ethnic people) पोशाख आणि चालीरीती/संस्कृती काय आहे? (मध्यम)
समुदायाची दोन वैशिष्ट्ये लिहा. (मध्यम)
सर्व शिक्षा अभियानाचा उद्देश काय आहे? (मध्यम)
समुदायातील परस्परावलंबित्व (interdependence) म्हणजे काय? (मध्यम)
नैसर्गिक आपत्त्यांमध्ये लोकांना मदत करण्याचे दोन मार्ग/पद्धती लिहा. (मध्यम)
कोणत्याही दोन शहरी विकास प्रकल्पांची नावे सांगा. (मध्यम)
कोणत्याही दोन बिगर-शेती ग्रामीण व्यवसायांची नावे सांगा. (मध्यम)
VII. खालील प्रश्नांची उत्तरे द्या (तीन-गुणी प्रश्न)
ग्रामीण आणि शहरी समुदायांमध्ये असलेले तीन महत्त्वाचे फरक/भिन्नता लिहा. (कठीण)
शहरी समुदायाला भेडसावणाऱ्या तीन समस्यांचा तपशील द्या. (कठीण)
आदिवासी समुदायाच्या तीन व्यवसायांची नावे सांगा. (कठीण)
तीन ग्रामीण विकास योजना स्पष्ट करा. (कठीण)
अन्न उत्पादनात लोक कसे सहकार्य करतात ते स्पष्ट करा. (कठीण)
VIII. खालील प्रश्नांची उत्तरे द्या (चार-गुणी प्रश्न)
समुदायाची वैशिष्ट्ये आणि विविध प्रकार स्पष्ट करा. (कठीण)
आदिवासी समुदायाची जीवनशैली, व्यवसाय आणि समस्या स्पष्ट करा. (कठीण)
ग्रामीण भागातील समस्या आणि सरकारने घेतलेले उपाय स्पष्ट करा. (कठीण)
शहरी समस्या आणि सरकारने घेतलेल्या उपाययोजनांवर चर्चा करा. (कठीण)
समुदायातील रोजगार आणि परस्परावलंबित्व यांच्या मूल्यावर एक छोटा निबंध लिहा. (कठीण)
IX. प्रकल्प कार्य (चार-गुणी प्रश्न)
ग्रामीण समुदायाच्या चित्राला रंग भरा. (कठीण)
إرسال تعليق